Polska 25 czerwca – co wydarzyło się tego dnia

Portal TV Republika, kk 25-06-2024, 09:00
Artykuł
PAP, dzieje.pl; grafika własna

Tego dnia w Ostrogu na Wołyniu po raz pierwszy wręczono Ordery Virtuti Militari; we Lwowie powstał Związek Polskiej Piłki Nożnej; początek likwidacji przez Niemców tzw. małego getta w Częstochowie; sąd skazał gen. Józefa Kuropieskę na karę śmierci; zorganizowano strajki i demonstracje w związku z ogłoszoną przez rząd podwyżką cen; sąd skazał zaocznie na karę śmierci płk. Ryszarda Kuklińskiego; Małgorzata Kidawa-Błońska została wybrana na stanowisko marszałka Sejmu. Urodzili się m. in. Stanisław Likiernik, Henryk Talar. Zmarli natomiast: Ludwik Rydygier, Marek Papała, Jan Kułakowski oraz Adam Kilian.

1447 - W Krakowie odbyła się koronacja Kazimierza IV Jagiellończyka na króla Polski.

1573 - W Poznaniu otwarto szkołę jezuicką, której rektorem został ks. Jakub Wujek. Poznańskie kolegium było jedną z największych i najbardziej prestiżowych uczelni Rzeczypospolitej.

1629 - Pod Trzcianą na Pomorzu Gdańskim wojska hetmana polnego koronnego Stanisława Koniecpolskiego odniosły wielkie zwycięstwo nad armią szwedzką dowodzoną przez króla Gustawa II Adolfa.

1792 – W Ostrogu na Wołyniu po raz pierwszy wręczono Ordery Virtuti Militari. Udekorowano nimi 15 oficerów i żołnierzy biorących udział w zwycięskiej bitwie pod Zieleńcami z Rosjanami.

1903 - W wyborach do Reichstagu w okręgu Katowice-Zabrze na pierwszego polskiego posła z Górnego Śląska został wybrany Wojciech Korfanty.

1911 – Otwarto Teatr Leśny w Sopocie.

 1911 - We Lwowie powstał Związek Polskiej Piłki Nożnej, którego inicjatorem był Stanisław Kopernicki. Związek tworzyły cztery kluby piłkarskie: Czarni Lwów, Pogoń Lwów, Cracovia i RKS Kraków. Do założycieli Związku Polskiego Piłki Nożnej należał prof. Ludwik Żeleński i został jego pierwszym prezesem. Był też pomysłodawcą pierwszych zorganizowanych rozgrywek na ziemiach polskich, nazwanych od jego nazwiska Pucharem Żeleńskiego. Rywalizowały reprezentacje Lwowa i Krakowa, a puchar był trofeum przechodnim do momentu, aż jedna z drużyn wygra trzy mecze z rzędu.

1920 - We Lwowie zmarł Ludwik Rydygier, lekarz, wybitny chirurg, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego i Uniwersytetu Lwowskiego, generał WP; autor „Podręcznika chirurgii szczegółowej”.

1923 - W Garwolinie urodził się Stanisław Likiernik, żołnierz Armii Krajowej, Oddziału Dyspozycyjnego „A” Kedywu Okręgu Warszawa, uczestnik Powstania Warszawskiego; był jednym z pierwowzorów postaci Kolumba z powieści Romana BratnegoKolumbowie rocznik 20”; autor wspomnień opublikowanych w książce „Made in Poland”.

1928 - Dymisja rządu marszałka Józefa Piłsudskiego.

1941 - W Kownie doszło do pogromu ludności żydowskiej.

1941 - We Lwowie NKWD rozpoczęło systematyczną eksterminację więźniów osadzonych w tamtejszych więzieniach. W ciągu czterech dni zamordowano od 3,5 do 7 tys. osób.

1943 - Niemcy rozpoczęli ostateczną likwidację tzw. małego getta w Częstochowie.

1944 – Wyrwaniem się z niemieckiego okrążenia Armii Krajowej, Batalionów Chłopskich i partyzantki sowieckiej zakończyła się największa bitwa partyzancka na ziemiach polskich podczas II wojny światowej, stoczona w Lasach Janowskich i Puszczy Solskiej na Lubelszczyźnie.

1945 - W Kozach w powiecie bielskim urodził się Henryk Talar, aktor, przez wiele lat związany z warszawskim Teatrem Ateneum; wystąpił m.in. w filmach „Umarli rzucają cień”, „Prom do Szwecji”, „Dzień Wisły”, „Bołdyn”, „Kim jest ten człowiek”, „Stan strachu”, „Prymas. Trzy lata z tysiąca” i „Hel”, a także w serialu „Polskie drogi”.

1946 - W Warszawie powołano Państwowy Instytut Wydawniczy pod dyrekcją Aleksandra Wata.

1952 - Po brutalnym śledztwie Najwyższy Sąd Wojskowy w Warszawie skazał gen. Józefa Kuropieskę na karę śmierci; w 1954 r. wyrok w jego sprawie uchylono, a w grudniu 1955 r. wypuszczono go na wolność.

1976 - W wielu zakładach pracy zorganizowano strajki i demonstracje w związku z ogłoszoną przez rząd podwyżką cen, do największych wystąpień robotniczych doszło w Radomiu, Ursusie i Płocku; społeczne protesty brutalnie stłumiła milicja i Służba Bezpieczeństwa; w całej Polsce aresztowano około 2,5 tys. osób; wieczorem premier Piotr Jaroszewicz odwołał zapowiadane podwyżki cen.

1986 - Rzecznik rządu Jerzy Urban ogłosił, że Sąd Warszawskiego Okręgu Wojskowego skazał zaocznie na karę śmierci płk. Ryszarda Kuklińskiego.

1997 - Sejm uchwalił ustawę wprowadzającą do polskiego prawa instytucję „świadka koronnego”.

1998 - W Warszawie zastrzelony został gen. Marek Papała, komendant główny Policji od stycznia 1997 do stycznia 1998 r.

2011 - W Warszawie zmarł Jan Kułakowski, główny negocjator przystąpienia Polski do Unii Europejskiej i pierwszy ambasador Polski przy Unii.

2015 - Małgorzata Kidawa-Błońska została wybrana na stanowisko marszałka Sejmu RP.

2016 - W Warszawie zmarł Adam Kilian - artysta plastyk, scenograf, od 1951 r. związany z Teatrem Lalek. Jego twórczość należała do kierunku zwanego folkloryzmem, wywodzącego się m.in. z tradycji Stanisława Wyspiańskiego. Zajmował się także scenografią telewizyjną, projektował plakaty i pocztówki. Był twórcą projektów filmów animowanych, rysunkowych i lalkowych.

Źródło: PAP

Komentarze
Zobacz także
Nasze programy